Hans van der Kruijf,  dinsdag 3 oktober 2017

 

Frankrijk is een land van dorpen. Van oudsher wordt het land bewoond door boeren en soldaten, die zich goed thuisvoelen in de dorpen. Ze liggen zon- doorstoven op wijnhellingen of juist beschaduwd onder hoge bomen in een lieflijk dal. Dorpen waar 's zomers aan lange witgedekte tafels het hele dorp gezamenlijk de maaltijd gebruikt met zang en dans na afloop, en waar 's winters de neon-verlichting in de dorpsstraat iedereen een bonne fête wenst.

Het dorpsleven neemt een belangrijke plaats in het bestaan van de Fransen in. Mannen en vrouwen beleven het dorpsleven voor een groot deel strikt gescheiden. Terwijl de mannen elkaar ontmoeten in het café bij een glas pastis zien de vrouwen elkaar bij de boulanger of op de markt.

Voor de mannen zijn de jacht-, vis-, fiets-, voetbal- en rugbyclubs en de vrijwillige brandweer (sapeurs-pompiers) de bindende factoren. De vrouwen houden zich in clubverband bezig met het organiseren van de grote dorpsfeesten, maken uitstappen of volgen cursussen. Elk dorp heeft wel een feestzaal (salle de fête) voor dergelijke activiteiten.

De middenstand in de dorpen, zo'n belangrijke schakel in het sociale leven van de dorpsbewoners, wordt zwaar bedreigt door de oprukkende centre commercials in industriegebieden buiten de dorpen.

De kerk vormt een ander belangrijke ontmoetingspunt in het dorp. Hoewel veel Fransen zich niet actief met het (katholieke) geloof bezig houden, maken de kerkelijke gewoonten toch een voornaam deel van de dorpsactiviteiten uit: De Doop, ter communie gaan, trouwen, begraven en eens per jaar de kerstnachtmis.

Franse dorpen zijn er in 4 soorten:

De gemeente (village) met een redelijk grote dorpskern. Er zijn scholen, winkels, een postkantoor, een bank en een paar keer per week markt. Meestal ook de Kantons-hoofdstad, tegenwoordig ook wel het centrum van een Communauté.

Een klein dorp (commune) met tenminste een kerk, een kroeg en een bakker, maar zonder verdere voorzieningen. Soms is er wel een markt.

Een gehucht (lieu-dit) zonder kerk of kroeg, maar wel een plein met boulebaan. De bakker komt elke dag langs met zijn bestel-Renault en de slager 1x per week met zijn winkelkar.

Een oord (hameau) met een verzameling huizen en een eigen plaatsnaam. Vaak aan het eind van een smalle, slechte weg, verstopt in een bebost dal of op een steile heuvelrug.