Robert Kemkers,  maandag 29 februari 2016

 

Door: Robert Kemkers,

Hongarije is de laatste jaren steeds meer in trek als emigratiebestemming voor Nederlanders en Vlamingen uit vrijwel alle leeftijdscategorieën. Gedurende de 13 jaar van het bestaan van ons kantoor hebben wij een duidelijke toename kunnen constateren van klanten die bewust overwegen te emigreren en om die reden een huis zochten en hebben gekocht in Hongarije. Net als voorheen zijn er nog steeds kopers die vooral een vakantiehuis zoeken, maar er is een duidelijke verschuiving waarneembaar naar mensen die een meer (semi-)permanent verblijf in het land van de Magyaren overwegen. De zeer lage prijzen van onroerend goed (de huizenprijzen in Hongarije behoren tot de laagste binnen de EU!) hebben daar natuurlijk een positief effect op. Ook zijn er steeds meer mensen die na enkele jaren een huis in Hongarije te bezitten, besluiten om hier over enkele jaren permanent zich te gaan vestigen, bij hun pensionering. Diverse families hebben hun droom zelfs eerder kunnen verwezenlijken en konden eerder stoppen met werken omdat de kosten van levensonderhoud in Hongarije aanmerkelijk lager liggen en de belastingtarieven ook veel gunstiger zijn.

In Mecsek Magazine 7 (voorjaar 2015) kan men een uitgebreid overzicht van ondergetekende vinden met de belangrijkste dagelijkse kosten. De conclusie was dat de tarieven voor het daadwerkelijke gebruik van de meeste nutsvoorzieningen ongeveer de helft van de tarieven in de Benelux bedragen, waarbij men ook nog eens nauwelijks betaalt voor het vast recht. Men kent geen vermogensbelasting, de totale gemeentelijke belastingen zijn voor de meesten slechts enkele eurotientjes per jaar, de wegenbelasting is voor de meeste auto’s minder dan €10/maand en voor de WA-verzekering gelden vergelijkbare bedragen. De inkomstenbelasting bedraagt 15% (‘vlaktax’) en in principe hoeft men over pensioenen helemaal geen belasting te betalen; in de meeste gevallen kunnen Nederlanders en Belgen die permanent in Hongarije wonen en niet meer in het land van herkomst staan ingeschreven en daar ook niet meer werken hun (aanvullend) pensioen daarom ook bruto ontvangen zonder belasting daarover te hoeven te betalen in Hongarije!

Dat de brandstof voor de auto (thans ca. €0,96/l Euro95), uit eten gaan (€3-6 p.p. voor een goede lunch of maaltijd in een restaurant), uitstapjes en een bezoek aan een thermaalbad, alsmede de dagelijkse boodschappen ook nog eens veel goedkoper zijn, is natuurlijk mooi meegenomen. Evenals het feit dat men voor een zeer aantrekkelijk uurloon van vele diensten gebruik kan maken die in de Benelux als ‘luxe’ gelden, zoals een tuinman, schoonmaakster, ouderenverzorgster of schoonheidsspecialist….

Voor de meeste Nederlandse en Belgische immigranten in Hongarije geven echter andere dan puur financiële redenen de doorslag. Dat is op zich ook helemaal niet vreemd, want het land heeft enorm veel te bieden! Zo is er ten eerste heel veel ruimte: er wonen minder mensen dan in België (krap 10 miljoen), maar het land is driemaal groter. In vergelijking met alleen Vlaanderen of Nederland komen we uit op een bevolkingsdichtheid die zelfs 4-5 keer zo laag is, waarbij we ons ook nog dienen te bedenken dat ongeveer 2,5 miljoen Hongaren in de agglomeratie Groot-Boedapest wonen. Zeker op het platteland is naast de uitgestrekte natuur heel veel ruimte beschikbaar: in de meeste dorpen geldt een tuin van minder dan 1000 m2 (10 are) als tamelijk klein, een grondstuk van 2000-5000 m2 (dat laatste is een halve hectare!) is eerder regel dan uitzondering. Ruimte gaat hier vrijwel altijd samen met rust. Omdat de huizen doorgaans niet pal op elkaar staan heeft men meer vrijheid en privacy, files zijn (op de binnenstad van Boedapest op vrijdagmiddag na) in Hongarije vrijwel onbekend en ’s nachts is het nog écht donker: men kan vanuit de eigen tuin vele sterrenbeelden aanschouwen….

Hongarije is dichterbij dan de meesten denken: wie goed doorrijdt kan het in een dag met de auto bereiken, wie rustig aan wil doen neemt een overnachting in Duitsland of Oostenrijk. Dagelijks kan men met goedkope vliegtickets vanaf diverse Nederlandse en Belgische luchthavens naar Hongarije vliegen in slechts ca. 100 minuten! De infrastructuur is ook verder goed, met moderne, zeer goed onderhouden autosnelwegen en comfortabele IC-treinen naar alle provincies.

Als aantrekkelijk punt wordt door veel landgenoten verder het Hongaarse klimaat genoemd, met zeer veel zonuren, een vroeg voorjaar, lange zomer en nazomer en ‘ouderwetse winters’. Er is altijd een briesje dat voor verkoeling zorgt, in het bijzonder in het zuidwesten, dat in de provincie Baranya (en zuidelijke delen van het aangrenzende Tolna en Somogy) als enige over een sub-Mediterraan klimaat beschikt.

Naast de uitgestrekte wouden, prachtige meren (veel meer dan alleen het Balaton-, Velence- en Tiszameer!), glooiende wijngaarden en weidse velden met zonnebloemen, is er op recreatief en sportief vlak ook veel te beleven: van fietsen tot roeien, van surfen en zeilen tot bergbeklimmen en van vissen of jagen tot vogels spotten. In elke regio is wel iets te beleven en te doen, voor alle leeftijden. Liefhebbers van cultuur komen in de vele gezellige historische stadskernen aan hun trekken en hypermoderne overdekte winkelcentra bieden vandaag de dag echt alles dat men in West-Europa ook vinden kan (en dikwijls voor een nog iets aantrekkelijkere prijs).

Voor wie beschikt over een minder goede gezondheid is Hongarije ook geschikt als emigratiebestemming. Het land is niet voor niets wereldberoemd om zijn honderden thermaalbaden en kuuroorden. In vrijwel elke streek zijn ze voor handen, allemaal hebben ze hun eigen geneeskrachtige werking voor bepaalde aandoeningen. Alleen al rond de stad Pécs bereikt men in een uurtje rijden zeker een dozijn thermaalcomplexen. De meeste kuuroorden zijn uitgerust met een moderne kliniek met vele faciliteiten. Verder zijn er diverse goede, zeer moderne privé-klinieken en tandartspraktijken te vinden waar men zonder uitzondering goed Engels en/of Duits spreekt en waar men voor een fractie van de kosten in de Benelux geholpen kan worden, zonder lange wachtlijsten.

Sowieso is de gezondheidszorg in Hongarije zeker goed te noemen. Ook de door de staat gefinancierde ziekenhuizen en klinieken bieden alle behandelingen aan op een hoog niveau; in het bijzonder geldt dit voor de academische ziekenhuizen in Hongarije (o.a. in Pécs, Szeged, Debrecen en Boedapest), die studenten trekken van over de gehele wereld. De beroemde arts Semmelweis was Hongaar en velen zijn in zijn voetsporen getreden. De ziekenhuizen zien er niet altijd even modern uit, maar in Hongarije gelooft men dat men het geld beter kan gebruiken om medicijnen goedkoop te houden en de wachtlijsten te verkorten dan om nieuwe luxe gebouwen neer te zetten. Er zijn per hoofd van de bevolking aanmerkelijk meer specialisten en huisartsen: zelfs in het kleinste dorp is elke week een spreekuur van een (huis)arts en voor een permanente huisartsenpost hoeft men nooit ver te rijden, evenmin voor een gezondheidscentrum of ziekenhuis.

Het voordeel voor Nederlanders en Belgen is dat Hongarije als EU-land uiteraard de Europese ziekenfondskaartjes (EHIC) accepteert. Daarmee kan men overal terecht in geval van spoed, vrijwel altijd gratis. Voor wie besluit permanent te gaan wonen in Hongarije is er de mogelijkheid om zich te verzekeren via het Hongaarse Nationale Ziekenfonds (OÉP). Gepensioneerden of zij die een uitkering ontvangen vanuit Nederland of België en zich daar laten uitschrijven kunnen een zogenoemd E121-formulier aanvragen, bijvoorbeeld bij het Zorginstituut Nederland of informeer bij uw eigen ziektekostenverzekering. In dit geval wordt de (relatief lage) premie ingehouden op de toelage door het land van herkomst. Voor inwonende familieleden bestaat er een mogelijkheid zich ook op deze wijze te laten verzekeren, daarvoor zijn andere formulieren beschikbaar. Indien men eenmaal een ingevuld formulier vanuit Nederland of België heeft en beschikt over een Hongaarse adreskaart kan men zich heel eenvoudig aanmelden bij het Hongaarse ziekenfonds en men krijgt vervolgens een pas voor gratis ziekenzorg. Het is voor wie geen toelage of pensioen ontvangt ook mogelijk zich tegen betaling te verzekeren in Hongarije. Voor wie werkt in Hongarije wordt de premie ingehouden op het loon door de werkgever (in totaal ca. 7%), wie niet werkt dient zich zelf te verzekeren voor een basisbedrag van omgerekend ca. €23/maand. Men kan dit tegenwoordig redelijk eenvoudig regelen via het ziekenfonds en de belastingdienst in Hongarije.

Ook voor vele andere zaken geldt dat emigreren naar Hongarije in tegenstelling tot wat men vanwege de taal misschien denkt helemaal niet zo ingewikkeld is. Omdat Hongarije sinds 2004 tot de EU behoort, hoeft dit geen langdurige en moeilijke kwestie te worden. In feite hoeft er in Hongarije niet zo heel veel geregeld te worden wanneer u emigreert. Het voornaamste is het bemachtigen van een verblijfsvergunning en de adreskaart. Dit kan tegenwoordig in één procedure bij de Immigratiedienst (met een vestiging in elke provincie), er zijn daar altijd mensen aanwezig die goed Engels spreken, doorgaans ook Duits, en op enkele dagen ook Frans of een andere Europese taal. Men dient hier een eenvoudig formulier van 2 bladzijden in het Engels of Duits in te vullen. De enige vereisten voor EU-burgers is dat zij beschikken over een geldige identiteitskaart, Europese ziekenfondskaart (EHIC), een eigen woning (of een huurcontract en toestemming van de eigenaar) en dat men kan aantonen over voldoende financiële middelen te beschikken voor de dagelijkse levensbehoeften. Doorgaans moet men uitgaan van ca. € 350/maand p.p., zijnde ongeveer het minimum bruto maandloon in Hongarije. Men kan hiervoor bankafschriften van de afgelopen 6 maand meenemen of loonstrookjes, maar die moeten wel voorzien zijn van een handtekening en stempel van de bank of uitkeringsinstantie; ook moet het duidelijk leesbaar zijn en zonodig in het Hongaars worden vertaald. Veel eenvoudiger is het echter als men ter plaatse eenmalig kan aantonen over een bedrag van ca. € 1300 p.p. contant te beschikken (of als dat bedrag is gestort op een Hongaarse bankrekening), dan is men heel snel klaar. Als de plakzegels van 1.000 forint (ca. €3,20) voor de leges ook nog betaald zijn en het zit mee, krijgt men terwijl men wacht reeds de registratiekaart (verblijfsvergunning) voor onbepaalde tijd. Binnen 10-15 dagen stuurt men de Hongaarse adreskaart dan per aangetekende post naar uw nieuwe woonadres. Het is in Hongarije ook mogelijk om onder een tweede woonadres (naast een ander Hongaars of buitenlands hoofdadres) ingeschreven te worden. Men kan dit dus ook aanvragen als men nog niet besluit definitief te emigreren, d.w.z. zich uit te schrijven uit Nederland of België! Ook verandert de nationaliteit niet, men blijft gewoon Belg, Nederlander of welke (Europese) nationaliteit men ook maar heeft! En men kan na een emigratie ook altijd zonder enige moeite weer terug naar Nederland of België; als staatsburger van dat land kan men zich daar weer zonder problemen opnieuw laten inschrijven.

Met deze verblijfsvergunning en adreskaart kunnen diverse zaken geregeld worden in Hongarije, waaronder het kopen of invoeren van een auto op Hongaars kenteken, het afsluiten van een abonnement voor de mobiele telefoon enzovoort. Voorts kan men stemmen voor de plaatselijke gemeenteraad. Veel voordelen dus en geen nadeel dat ik mij zo kan bedenken (uitgezonderd zeer speciale gevallen i.v.m. fiscale regels).

Voor gezinnen geldt dat de kinderen leerplichtig zijn in Hongarije vanaf 3 jaar, maar dat onderwijs in principe gratis is, inclusief schoolboeken en in de meeste gevallen ook de lunch overdag. Indien er geen school in de eigen plaats is, wordt voor de leerlingen van de basisschool (t/m 14 jaar) gezorgd voor gratis vervoer, oudere kinderen reizen voor een laag bedrag met het overigens goede en wijdvertakte ov (en 65+’ers reizen helemaal gratis!).

Wie eenmaal geëmigreerd is en graag economische, recreatieve of andere activiteiten wil opzetten kan ook alle kanten op in Hongarije: het land kent een zeer ondernemersvriendelijk klimaat met startsubsidies, investeringspremies en een binnen de EU ongekend lage vennootschapsbelasting van slechts 10%! De bevolking is relatief goed opgeleid, met nog veel handige vaklieden in de traditionele handwerkberoepen en steeds meer Hongaren hebben de afgelopen jaren werkervaring opgedaan in Duits-, Engels- of Nederlandstalige landen. Over de mogelijkheden van het opstarten van een bedrijf heb ik in Mecsek Magazine 8 (zomer 2015) reeds uitgebreid geschreven.

Met dit artikel beoog ik zeker niet om een compleet overzicht te geven en ik ben vanwege de beschikbare ruimte gebonden aan generalisaties, desondanks hoop ik hiermee toch een antwoord op de doorgaans meest prangende vragen gegeven te hebben. Voor het overige dienen wij u graag van aanvullend advies!