Wikipedia,  donderdag 1 november 2018

 

Het Zwarte Woud huis (Duits: Schwarzwaldhaus) is een type boerderij dat voornamelijk voorkomt in het centrale en zuidelijke deel van het Zwarte Woud. Het Zwarte Woud huis wordt van buitenaf gekarakteriseerd door een lang . Dit type woning is uitermate geschikt voor de omstandigheden in het Zwarte Woud: heuvelachtige locaties, brede paden, veel sneeuwval en een krachtige wind. Sommige boerderijen, zoals het Hierahof bij Kappel, zijn meer dan 400 jaar oud en zijn vandaag de dag nog steeds in gebruik.

Ontwerp

Het huis combineert woon- en werkvertrekken en veestallen, onder één dak. De grotendeels houten bovenbouw van het huis rust meestal op een kelder gemaakt van natuursteen.

Dak

Het dak heeft een lange overkapping waardoor de buitenmuren in de zomer in de schaduw staan. In de winter worden de muren opgewarmd door de laagstaande zon. Vroeger was het dak bedekt met houten dakspanen of riet, tegenwoordig ook wel met gewone dakpannen. In de hogere regionen van het Zwarte Woud, waar veeteelt en bosbouw de boventoon voeren, wordt overwegend gebruik gemaakt van houten dakspanen, terwijl in de valleien riet het meest voorkomt.

De zolder fungeert als hooizolder en is toegankelijk via een hellingbaan of een loopbrug vanaf de helling achter het huis. De vaak dakkapelvormige ingang van de zolder staat in het Alemannisch of Westopperduits bekend als een "Ifahrhüsli". Het hooi kan gemakkelijk vanuit de hooizolder via een zogenaamd hooiluikje (Heuloch, letterlijk "hooigat") naar beneden in de stallen worden gegooid.

Woongedeelte

Het middelpunt van de woonkamer was een centraal gelegen tegelkachel of Kachelofen, in het Alemannisch ook bekend als een Kunscht. De kachel kreeg zijn warmte via de keuken en verwarmde naast de woonkamer ook de melkstal en de slaapkamers erboven. De verdeling van de warme lucht naar de verdiepingen erboven werd geregeld door middel van houten latten. Vaak was er geen schoorsteen, maar werd de rook door een rookkanaal afgevoerd. Deze manier van verwarmen neutraliseerde de vochtigheid van de stallen en zorgde ervoor dat het hout droog bleef en niet ging rotten. Het rookkanaal werd tevens gebruikt om vlees te roken.

Veestallen

In het achterste gedeelte van het Zwarte Woud huis stonden de stallen; de dieren droegen bij aan de verwarming van het huis in de winter. Soms lagen de vertrekken van de inwonende landarbeiders en dienstmeisjes boven de stallen.

Kelder

De kelder, gebouwd van natuursteen, beschermde het gebouw tegen de vochtigheid van de grond. Zowel in de winter als in de zomer fungeerde de kelder als koele opslagplaats voor gemakkelijk bederfelijke levensmiddelen.

Bijgebouwen

Afhankelijk van de plaatselijke omstandigheden en de omvang van de landbouwactiviteiten konden er verschillende bijgebouwen in de buurt van de eigenlijke boerderij staan. Bijvoorbeeld de Libding, een klein huisje waarin de het boerenechtpaar woonde na de overdracht van de boerderij aan een jongere generatie. Vaak was er ook een kapel naast de boerderij en soms ook een kleine bakkerij. Er waren schuurtjes voor werktuigen, bussen en sleeën en daar waar een beekje stroomde vond je soms een kleine korenmolen voor eigen gebruik. Veel boerderijen hadden ook een Löschteich, een vijver die in geval van brand als waterreservoir diende.

Zwarte Woud huizen vandaag de dag

Veel Zwarte Woud huizen zijn tegenwoordig aangepast aan de hedendaagse behoeften (op het gebied van wooncomfort en de installatie van machines). Soms zijn er naast de boerderij nieuwe stallen gebouwd zodat het houden van melkkoeien aan de moderne normen voldoet. Vaak staan naast de boerderijen silo's voor kuilvoer. Kamers die vrijgekomen zijn worden vaak omgebouwd tot gastenkamers of vakantiewoningen om zo een extra bron van inkomsten te genereren.

Dit werk van valt onder een . Gebaseerd op . Vertaald uit het Engels door Jos Deuling.